Bị “khủng bố” trong suốt thời gian dài
Đó là câu chuyện của ông Trần Thanh Huy - Hiệu trưởng Trung tâm phát triển tài năng Ngôi Sao Nhỏ – Alpha Star bị nhiều hội nhóm “quý bà” quấy rối, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, mạo danh ông Huy đi lừa đảo trên mạng xã hội (MXH).
Thời gian qua, trên MXH có một số hội nhóm tụ tập các “quý bà” với các tên gọi và mục đích sai lệch chuẩn mực đạo đức: “Quý bà dâm đãng”; “Hội chị em có nhu cầu sinh lý cao” hay “Hội U40-50 hồi xuân”... Các nhóm này có các thành viên thường nấp bóng trá hình trong các club, quán bar, vũ trường, các câu lạc bộ trá hình... Do có “nhu cầu” riêng nên một số “quý bà” bạo dạn tìm kiếm đối tượng trên MXH. Sau khi nhận được tin nhắn làm quen từ một số “quý bà”, ông Huy không ngờ rằng sau đó lại là chuỗi hành vi quấy rối, xúc phạm danh dự uy tín, nhân phẩm từ những người này.
Chia sẻ với PV, ông Huy cho biết, ông có tham gia mạng xã hội Facebook và chỉ dùng duy nhất 1 tài khoản https://www.facebook.com/thongdie- phuytran, được đăng ký bởi số điện thoại chính chủ 081990xxxx. Ngoài ra, ông Huy cũng tham gia mạng xã hội Zalo bằng số điện thoại này. Trong thời gian vừa qua, ông Huy bất ngờ nhận được tin nhắn làm quen của một tài khoản MXH tên Tâm Thư. Không “úp mở’’ ngại ngùng gì, tài khoản Tâm Thư táo bạo chủ động nhắn tin và đề cập chuyện nhạy cảm.
Bên cạnh đó, tài khoản này còn công khai giới thiệu bản thân, cũng như mục đích tìm người đàn ông, có khả năng thỏa mãn sinh lý cao. Thậm chí, tài khoản này còn “khủng bố” ông Huy khi gửi hình ảnh nhạy cảm, gửi địa chỉ khách sạn, nhà nghỉ, mời gọi ông Huy đến. Liên tục nhiều ngày liền, tài khoản này gửi nhiều từ ngữ mong muốn ông Huy trở thành bạn tình của người này. Muốn ông Huy đi ra Phú Quốc để du lịch nghỉ dưỡng cùng người này.
Khi bị ông Huy kiên quyết từ chối, tài khoản MXH này lo sợ bị lộ các tin nhắn, hình ảnh đã gửi cho ông Huy sẽ bị ông Huy công khai nên quay sang lập các nick Facebook, Zalo giả danh ông Huy. Sau đó, dùng các tài khoản mạng xã hội giả mạo này nhắn tin qua lại với nhiều người khác, rồi dùng những tin nhắn do chính tài khoản Tâm Thư giả mạo ông Huy đăng tải lên MXH để mọi người hiểu nhầm ông Huy đi làm điều sai trái. Thời gian gần đây, tài khoản MXH Tâm Thư liên tục đe dọa sẽ dùng xã hội đen giết chết ông Huy nếu ông Huy công khai vụ việc.
Ông Huy cho biết, ngoài tài khoản MXH trên, ông cũng bị các tài khoản MXH tên Hoàng Yến, Trần Hà, Hồ Chính, Hải Trần... quấy rối và xúc phạm danh dự, uy tín trên MXH. Bên cạnh đó, không chỉ bị lập các Facebook giả, Zalo giả danh ông Huy mà họ còn gán ghép hình ảnh ông Huy với các “quý bà” rồi tung lên MXH nhằm dựng chuyện vu khống bôi nhọ danh dự, nhân phẩm, xúc phạm đạo đức của ông Huy. Khi bị ông Huy chặn xóa thì họ tạo nhiều tài khoản khác để quấy rối.
“Sự việc này khiến gia đình tôi xào xáo, sống không yên với họ. Hàng ngày họ tìm mọi cách công kích tấn công gia đình tôi, giờ tôi và vợ tôi chuẩn bị ly hôn vì sự tàn nhẫn của họ… Để bảo vệ uy tín, danh dự của bản thân và gia đình, tôi đã nộp đơn tố cáo các tài khoản MXH này đến các cơ quan công an điều tra. Tôi mong các cơ quan pháp luật sớm vào cuộc để giúp tôi làm rõ mọi việc và lấy lại uy tín, danh dự cho tôi”, ông Huy nhấn mạnh.
Sửng sốt với tin nhắn đồi bại
Không chỉ ông Huy mà anh Huỳnh T. (SN 1990, ngụ quận 3, TP.HCM) vẫn chưa hết sửng sốt vì bị quấy rối tình dục mới đây. Anh T. chia sẻ, anh có tham gia Facebook thường xuyên. Vừa qua, anh luôn nhận được những icon, lời chào đến từ một tài khoản MXH tên Thu Lan. Tuy nhiên, anh T. không hồi đáp lại bởi cho rằng đây là người lạ, phụ nữ đã có tuổi, chưa gặp ngoài đời bao giờ.
Mới đây, tài khoản trên có gọi video cho anh T. nhiều lần. Cuối cùng, anh T. quyết định ấn nghe để xem rốt cuộc người này là ai cũng như muốn chấm dứt sự đeo bám dai dẳng. Ngay khi màn hình hiện lên, anh T. giật mình. Trên điện thoại lúc này là hành động thủ dâm của tài khoản tên Thu Lan.
Khi cuộc gọi vừa kết thúc, anh T. yêu cầu tài khoản này chấm dứt ngay hành động trên và đừng bao giờ làm phiền đến anh. Tưởng chừng mọi chuyện đã kết thúc nhưng ngày hôm sau kẻ quấy rối tiếp tục gửi tin nhắn đến cho anh với nội dung “xin chào”. Quá hoảng sợ, anh T. lập tức block (chặn) tài khoản này.
Qua tìm hiểu tài khoản MXH này, anh T. phát hiện tài khoản này tham gia hàng loạt hội nhóm mạng xã hội như: Quý bà hồi xuân, Quý Bà XX, Đẳng cấp Quý Bà… “Dịch bệnh căng thẳng, công việc bị ảnh hưởng nên bị quấy rối như vậy tôi thấy rất hoang mang, lo lắng”, anh T. chia sẻ.
Lập Facebook giả người khác để lừa đảo
Trước đó, ĐS&PL đã phản ánh, thời gian qua, trên Facebook xuất hiện hàng loạt Facebook có tên Nguyện Tran, Tran Nguyen Josiah, Vũ Mão, Trân Nguyện Josiah... sử dụng hình ảnh của ông Trần Thanh Huy. Facebook Nguyện Tran giới thiệu bản thân làm bác sĩ tim mạch tại Trinity Hospital, sinh sống tại Birmingham Alabama. Còn Facebook Tran Nguyen Josiah giới thiệu bản thân đến từ Hà Nội. Facebook Trân Nguyện Josiah lại giới thiệu đến từ TP.HCM, sống tại Thái Nguyên và nghề nghiệp là bác sĩ nha khoa. Đáng chú ý, Facebook Vũ Mão lại giới thiệu bản thân đang cô đơn và đang đi tìm hạnh phúc.
Để tìm kiếm các nạn nhân, các Facebook này thường vào các hội nhóm dành cho phụ nữ để kết bạn. Sau khi lấy được thiện cảm với nạn nhân, Facebook này dựng lên các câu chuyện như gửi quà tặng có giá trị cao ở nước ngoài cho nạn nhân. Tuy nhiên, nếu muốn nhận quà thì các nạn nhân phải chi một số tiền lớn.
Đáng chú ý, một thủ đoạn lừa đảo rất tinh vi là các Facebook này mạo danh ông Huy là một bác sĩ đang làm việc cho một tổ chức quốc tế làm việc thiện nguyện, đang vận chuyển hàng tài trợ y tế, vắc- xin cho Việt Nam. Tuy nhiên, khi về đến Việt Nam thì bị trục trặc, cần số tiền lớn để lấy ra. Sau đó, các Facebook này lợi dụng lòng tham của nạn nhân để lừa chuyển tiền... Gần đây nhất, một trong các Facebook giả sử dụng hình ảnh thông tin nói ông Huy đang nhiễm Covid nặng, cần vay mượn tiền và đề nghị các nạn nhân chuyển tiền.
Xử lý trách nhiệm hình sự
Luật sư Phạm Phúc, Văn phòng Luật sư Phúc và Đồng sự cho biết, tuỳ theo tính chất, mức độ, hành vi quấy rối tình dục qua mạng có thể xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Về xử phạt hành chính, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây: Cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác.
Ngoài ra, hành vi quấy rối, làm phiền người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Làm nhục người khác (Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017) hoặc vu khống người khác (Điều 156 BLHS). Theo đó, người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm: Phạm tội 02 lần trở lên; Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội.
Chia sẻ với PV, Thạc sĩ Bùi Thu Hiền (chuyên gia Tâm lý - Xã hội học) cho hay, hiện tượng quấy rối tình dục trên MXH không chỉ có phụ nữ, trẻ em gái bị mà ngay cả đàn ông cũng gặp phải. Đây thực tế là một thực trạng cần lên án, bài trừ. Hiện chế tài xử phạt đã có nhưng việc xử lý chưa quyết liệt dẫn đến tình trạng vi phạm vẫn diễn ra phổ biến. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm những trường hợp lan truyền các thông tin không đúng sự thật, thông tin đời tư, nhạy cảm làm ảnh hưởng đến cá nhân và xã hội.
Nhìn nhận về một số vụ vu khống, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác trên mạng xã hội, một chuyên gia luật cho rằng, để đánh giá về hiện tượng này, trước hết chúng ta phải xác định rõ mạng xã hội là gì? Mạng xã hội thực chất là nơi sinh hoạt chung của cộng đồng. Vì vậy, mạng xã hội được xác định là môi trường công cộng theo quy định của pháp luật. Môi trường công cộng này rất rộng lớn khác với một công viên, một quảng trường, một cái chợ, nó không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Một địa chỉ của mình trên mạng xã hội là một chỗ đứng của mình nơi công cộng, mọi hành vi, ứng xử của mình đều được mọi người biết.
Từ đó có thể xác định, cái được gọi là hiện tượng trên mạng xã hội như livestream, viết, đưa ảnh lên mạng xã hội và kể cả bình luận các nội dung đó đều là các hành vi xã hội của các chủ thể nơi công cộng. Các chủ thể phải có trách nhiệm với hành vi của mình tại nơi công cộng và phải chịu trách nhiệm khi hành vi đó gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức khác.
Theo vị chuyên gia này, nguyên nhân trực tiếp và đầu tiên có lẽ xuất phát từ nhận thức của người dùng về mạng xã hội. Khi có một ứng dụng mạng xã hội, hầu như mọi người chỉ chú ý tác dụng của nó mà không để ý đến tác hại. Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng trang mạng xã hội cá nhân của mình như YouTube, Facebook, Instagram, Zalo là của riêng mình nên mọi tâm tư tình cảm, thậm chí là bực bội, uất ức đều trút bỏ lên đấy để giải tỏa như là tâm sự riêng. Nhiều người khi thấy có thông tin mới cứ vô tư share, like mà không cần biết nội dung là gì. Bên cạnh đó, một số người lại khai thác giá trị của mạng xã hội để phục vụ cho lợi ích của mình mà họ không chú ý đến tác hại xã hội của nó, chỉ đến khi bị cơ quan có thẩm quyền xử lý họ mới nhận ra đó là vi phạm pháp luật.
Thứ hai, có lẽ một phần nguyên nhân cũng xuất phát từ các cơ quan quản lý. Khi cho phép một ứng dụng mạng xã hội nào đó được phép hoạt động cần nghiên cứu để tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến người dân để họ hiểu được bản chất của mạng xã hội và xác định các tác hại có thể gây ra cho an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đồng thời chỉ rõ những hành vi bị nghiêm cấm khi sử dụng để mọi người tránh. Thứ ba, do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ nên việc phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm trên mạng xã hội còn những khó khăn nhất định, dẫn đến nhiều người có hành vi vi phạm nhưng không bị xử lý, tạo cảm giác an toàn cho một số người khi thực hiện các hành vi vi phạm trên mạng xã hội.
Nguyễn Phương
Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số thứ Tư (160)
