Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị bệnh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh


Thứ 7, 04/07/2020 | 02:30


(ĐS&PL) Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh như thế nào? Nguyên nhân và dấu hiệu ra sao? Cùng Bác sĩ nhi khoa Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về bệnh hạ thân nhiệt

(ĐS&PL) Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh như thế nào? Nguyên nhân và dấu hiệu ra sao? Cùng Bác sĩ nhi khoa Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về bệnh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh.

Xã hội - Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị bệnh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Tìm hiểu về hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

- Bác sĩ Trần Anh Tú giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ cân bằng nhiệt bị ảnh hưởng bởi độ ẩm tương đối, lưu lượng không khí, tiếp xúc trực tiếp với bề mặt lạnh/mát, gần các vật thể mát và nhiệt độ không khí xung quanh. Trẻ sơ sinh dễ bị mất nhiệt nhanh và do đó bị hạ thân nhiệt do tỷ lệ diện tích bề mặt cao so với thể tích, thậm chí còn cao hơn ở trẻ sơ sinh nhẹ cân. Có một số cơ chế để mất nhiệt gồm:

- Mất nhiệt bức xạ: Da trần tiếp xúc với môi trường có chứa các vật thể có nhiệt độ lạnh hơn.

- Mất nhiệt do bay hơi

- Mất nhiệt dẫn nhiệt: Trẻ sơ sinh được đặt tiếp xúc với bề mặt hoặc vật thể mát mẻ.

- Mất nhiệt đối lưu: Một luồng không khí xung quanh mát hơn mang nhiệt ra khỏi trẻ sơ sinh.

- Mặc dù có cơ chế bù trừ, trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sơ sinh nhẹ cân, có khả năng điều hòa nhiệt độ kém và dễ bị giảm nhiệt độ cơ thể.

- Môi trường nhiệt trung tính (thermoneutrality) là vùng nhiệt độ tối ưu cho trẻ sơ sinh; nó được định nghĩa là nhiệt độ môi trường mà tại đó nhu cầu trao đổi chất để duy trì nhiệt độ cơ thể trong phạm vi bình thường (36,5 đến 37,5°C tại trực tràng) là thấp nhất. Môi trường nhiệt trung tính có phạm vi hẹp từ 36,7 đến 37,3°C.

Nguyên nhân bệnh Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Theo chia sẻ của Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn Thành Phố Hồ Chí Minh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh có thể do các yếu tố môi trường, rối loạn của cơ thể làm giảm nhiệt độ (ví dụ như nhiễm trùng huyết, xuất huyết nội sọ, hội chứng cai thuốc) hoặc kết hợp. Các yếu tố tại phòng sinh của cơ sở Y tế khiến trẻ sơ sinh hạ thân nhiệt bao gồm: sinh nở ở khu vực có nhiệt độ môi trường dưới mức khuyến nghị, mẹ tăng huyết áp, sinh mổ và điểm Apgar thấp.

Triệu chứng bệnh Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Dấu hiệu hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh gồm:

Da có màu xanh ở chân và tay (Acrocyanosis), da mát, nhợt nhạt

Hạ đường huyết

Tăng đường huyết thoáng qua

Rối loạn nhịp tim

Khó thở, bồn chồn, hô hấp nông và không đều

Suy hô hấp, ngừng thở, thiếu oxy máu, toan chuyển hóa

Giảm hoạt động, thờ ơ, hạ huyết áp

Khóc yếu ớt, bú kém

Giảm cân

Đối tượng nguy cơ bệnh Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Trẻ sinh non

Trẻ đẻ ngạt gây thiếu oxy cho chuyển hóa tế bào

Trẻ sinh ra hoặc nuôi trong môi trường có nhiệt độ thấp như nhiệt độ trong phòng lạnh, cửa sổ gió lùa, trẻ không được ủ ấm, do đái ỉa làm ướt quần áo, phụ huynh cho trẻ  tắm lâu, nước tắm lạnh.

Chăm sóc điều trị hoặc hồi sức tích cực lâu mà trẻ không được ủ ấm

Trẻ bị nhiễm trùng và bệnh lý khác làm trẻ bị cạn kiệt năng lượng và hạ thân nhiệt

Xã hội - Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị bệnh hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh (Hình 2).

Phòng ngừa bệnh Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

- Duy trì nhiệt độ môi trường thích hợp là bước quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo nhiệt độ phòng sinh tối thiểu là 25°C đến 28°C và trẻ sơ sinh được lau khô ngay lập tức sau sinh, sử dụng biện pháp da kề da với người mẹ.

- Trẻ sinh non bị hạ thân nhiệt khi được đưa vào đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh sẽ đã tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong. Khi tăng nhiệt độ trong các phòng sinh và phòng phẫu thuật đã cho thấy sẽ giảm tỷ lệ hạ thân nhiệt khi nhập khoa chăm sóc đặc biệt. Do đó, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics)  và Hội Tim mạch học Hoa Kỳ (American College of Cardiology/ACC) khuyến cáo các phòng sinh và phẫu thuật (đặc biệt là trẻ sinh non) có nhiệt độ từ 23°C đến 25°C

- Vào thời điểm khi trẻ sinh ra, trẻ sơ sinh nên được lau khô ngay lập tức và sau đó quấn tã (bao gồm cả đầu) trong một chiếc chăn ấm để tránh bay hơi, dẫn nhiệt và mất nhiệt đối lưu. Đối với trẻ sinh non, việc đặt vào túi polyetylen ngay sau khi sinh đã được nghiên cứu cho thấy để giúp duy trì nhiệt độ của trẻ.

- Theo giảng viên khoa Hộ sinh Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khi trẻ sơ sinh nên được đặt cạnh một máy sưởi ấm để tránh tổn thất nhiệt. Đối với trẻ sơ sinh bị bệnh nên được duy trì trong môi trường nhiệt trung tính để giảm thiểu tốc độ trao đổi chất.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Dựa vào các triệu chứng kể trên và đo nhiệt độ cho trẻ bằng nhiệt kế thủy ngân hoặc nhiệt kế điện tử, bác sĩ có thể sẽ phát hiện tình trạng trẻ sơ sinh hạ thân nhiệt.  

Các biện pháp điều trị bệnh Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Hạ thân nhiệt (nhiệt độ cơ thể 35-36,3°C):

Tiếp xúc da kề da, trong phòng ấm (ít nhất 25°C).

Đội mũ trên đầu trẻ sơ sinh

Bọc mẹ và trẻ sơ sinh bằng chăn ấm

Hạ thân nhiệt vừa phải (nhiệt độ cơ thể 32-34,9°C)

Nằm dưới đèn sưởi

Cho trẻ nằm tủ ấm

Đặt nệm nước ấm

Nếu không có thiết bị có sẵn thì có thể sử dụng biện pháp da kề da với mẹ trong phòng ấm (ít nhất 25°C)

Hạ thân nhiệt nặng (nhiệt độ cơ thể dưới 32°C)

Sử dụng lồng ấp (nên đặt cao hơn nhiệt độ cơ thể từ 1 đến 1,5°C) và nên điều chỉnh khi nhiệt độ trẻ sơ sinh tăng

Nếu không có thiết bị, có thể sử dụng biện pháp da kề da hoặc phòng ấm

T. Tâm

Link nguồn: https://doisongphapluat.nguoiduatin.vn/dspl/dau-hieu-nguyen-nhan-va-cach-dieu-tri-benh-ha-than-nhiet-o-tre-so-sinh-a329639.html