Gỡ "vướng" cho các tuyến BOT bị ảnh hưởng do Nhà nước đầu tư các tuyến cao tốc, đường tránh
Phát biểu tại phiên chất vấn, đại biểu Lê Hoàng Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai) đặt vấn đề, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, của ngành giao thông, nhiều doanh nghiệp đã chung tay đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông đường bộ theo hình thức BOT. Tuy nhiên, đến nay một số doanh nghiệp không có khả năng hoàn vốn đầu tư do Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đầu tư bằng ngân sách nhà nước tuyến song hành hoặc tuyến tránh, làm phá vỡ phương án tài chính của dự án.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, các doanh nghiệp, nhà đầu tư thực hiện đầu tư dự án BOT, tuy nhiên sau đó nhà nước mở tuyến nhánh song song làm ảnh hưởng đến hiệu quả của các dự án đầu tư tuyến BOT. Bộ trưởng cho biết, trong quá trình phát triển đất nước, chiến lược phát triển hạ tầng giao thông đôi khi không lường hết được các khả năng.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, cách đây 10, 15 năm, nhu cầu phát triển hạ tầng giao thông rất lớn, nguồn lực có hạn, chúng ta đã tạo mọi điều kiện để mời gọi nhà đầu tư. Đến khi kinh tế xã hội phát triển, chúng ta xây dựng những kế hoạch, chiến lược, cùng với sự phát triển thực tiễn, khi rà soát lại, ta thấy cần tiếp tục đầu tư hạ tầng giao thông, chính vì thế, nhiều dự án bị ảnh hưởng. Cụ thể, Bộ trưởng cho biết, khi hoàn thành toàn bộ tuyến cao tốc Bắc Nam phía đông, rất nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng, bị chia sẻ lưu lượng.
"Đơn cử, vừa rồi khánh thành tuyến đường từ Bình Thuận - Dầu Giây – Phan Thiết, riêng tháng vừa rồi, tuyến BOT trên Quốc lộ 1A giảm tới 83% doanh thu tại Bình Thuận, chỉ còn 17%, vì đi những tuyến này vừa nhanh, vừa vắng, lại không mất tiền. Chính vì vậy, ngay trong Luật PPP, chúng ta đã thiết kế khi một dự án đầu tư BOT của doanh nghiệp, nếu doanh thu vượt quá 125% so với dự tính thì nhà đầu tư phải chia sẻ lại cho nhà nước; còn nếu doanh thu thấp hơn 75% theo dự kiến thì nhà nước phải chia sẻ", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.
Riêng với dự án này, khi làm tuyến tránh Buôn Hồ, dự án BOT Quang Đức bị ảnh hưởng. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã có ý kiến giao Bộ GTVT nghiên cứu, trình Chính phủ phương án mua lại của nhà đầu tư. Đây là một tồn tại, hạn chế, sắp tới, Bộ sẽ tham mưu Chính phủ trình Quốc hội cơ chế thu phần vốn nhà nước đầu tư trên các tuyến cao tốc, cơ chế xử lý với các tuyến BOT bị ảnh hưởng do Nhà nước đầu tư các tuyến cao tốc, tuyến đường tránh.
5 tuyến cao tốc chỉ có 2 làn xe do thiếu vốn
Tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Hải (Thừa Thiên Huế) cho rằng, thời gian qua Thủ tướng Chính phủ luôn đưa ra chỉ đạo không đầu tư các tuyến cao tốc 2 làn xe. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế vẫn đang có 2 đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam là Cam Lộ - La Sơn và La Sơn – Túy Loan chỉ có 2 làn xe dẫn đến không phát huy hiệu quả đầu tư, gây ùn tắc giao thông. Nhiều phương tiện vẫn phải lựa chọn phương án sử dụng Quốc lộ 1.
Từ thực trạng trên, đại biểu Nguyễn Thanh Hải đặt ra câu hỏi Bộ GTVT có thể cho biết kế hoạch rà soát, đầu tư hoàn thiện các tuyến cao tốc lên 4 làn xe sẽ được thực hiện như thế nào trong thời gian tới?
Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết Thủ tướng Chính phủ luôn nhắc nhở, quán triệt khi đầu tư các tuyến cao tốc cần đầu tư hoàn thiện 1 lần, ít nhất từ 4 làn xe trở lên. Tuy nhiên, cả nước vẫn còn có tới 5 tuyến cao tốc có quy mô 2 làn xe, trong đó có 2 tuyến qua địa phận Thừa Thiên Huế.
Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng, thời gian qua, do nguồn lực của chúng ta còn hạn chế, trong khi nhu cầu đầu tư để tăng cường kết nối là rất lớn nên chúng ta đã triển khai đầu tư, đưa vào khai thác một số tuyến với quy mô 2 làn xe. Các tuyến này ban đầu có lưu lượng xe không cao, qua quá trình khai thác, các tuyến đường đã bước đầu phát huy hiệu quả đầu tư.
Tuy nhiên, Tư lệnh ngành giao thông cho biết đã nhìn nhận ra một số hạn chế nhất định như: có tuyến cho phép phương tiện lưu thông hỗn hợp; một số tuyến chưa đạt tiêu chuẩn giao khác mức, chưa có giải phân cách nên nguy cơ cao xảy ra tai nạn giao thông; tốc độ khai thác, lưu thông còn hạn chế…
Chính vì vậy, để đồng bộ, hiện đại, khai thác có hiệu quả và đảm bảo an toàn thì quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng là rất đúng và trúng, Bộ GTVT nghiêm túc tiếp thu và sẽ phối hợp các Bộ, ngành, địa phương sớm tìm nguồn vốn để hoàn thiện các tuyến cao tốc 2 làn xe theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng và đề xuất của các địa phương.
Chỉ còn 2 tỉnh chưa mở lại trung tâm đăng kiểm
Trả lời về chất vấn của đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình) liên quan đến hoạt động đăng kiểm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, đến thời điểm này chỉ còn 2 tỉnh là Hòa Bình và Bắc Kạn chưa trở lại hoạt động do thiếu cán bộ, đăng kiểm viên. Bộ trưởng đã trực tiếp làm việc với địa phương và Bộ đã trực tiếp đào tạo nhân lực do địa phương giới thiệu để thi tuyển, cấp chứng chỉ để có thể giữ chức vụ lãnh đạo của Trung tâm đăng kiểm. Còn về đăng kiểm viên, Bộ GTVT đã phối hợp với Sở GTVT tỉnh Hòa Bình chuẩn bị đầy đủ, dự kiến sẽ sớm mở lại Trung tâm đăng kiểm này.
Cũng liên quan đến vấn đề đăng kiểm, trả lời ý kiến tranh luận của đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông), Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết, những vụ việc xảy ra trong hoạt động đăng kiểm vừa qua hết sức nghiêm trọng, gây ra hệ lụy lớn, khi doanh nghiệp, người dân phải chờ đợi trong hoạt động đăng kiểm.
"Có tới 600 lãnh đạo, công chức, viên chức, đăng kiểm viên bị khởi tố, trong 281 đơn vị đăng kiểm thì có tới 106 trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa. Vừa qua, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an để tập trung tháo gỡ, khôi phục hoạt động đăng kiểm phục vụ cho người dân và doanh nghiệp", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.
Nguyễn Lâm
