Theo Vietnamnet, vào lúc 17h40 ngày 16/9/2023 giờ địa phương (tức 21h39 ngày 16/9/2023 giờ Việt Nam) tại Thủ đô Riyadh, nước Cộng hoà Ả Rập Xê Út, kỳ họp lần thứ 45 của Ủy ban Di sản thế giới UNESCO đã chính thức gõ búa công nhận quần thể vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà (thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh và TP.Hải Phòng) là Di sản Thiên nhiên thế giới.
Tham gia kỳ họp lần thứ 45, đoàn Việt Nam do PGS.TS. Lê Thị Thu Hiền - Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) làm Trưởng đoàn; Đại sứ Lê Thị Hồng Vân - Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO tại Pháp; đại diện Ban Thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam (Bộ Ngoại giao).
Về phía các địa phương có ông Lê Khắc Nam - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.Hải Phòng; bà Nguyễn Thị Hạnh - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh...
Theo Cục Di sản Văn hóa, vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận Di sản Thiên nhiên Thế giới, bởi hội tụ vẻ đẹp từ những đảo đá vôi có thảm thực vật che phủ và các đỉnh nhọn núi đá vôi nhô lên trên mặt biển cùng với các đặc điểm karst liên quan như các mái vòm và hang động.
Bên cạnh đó là cảnh trí ngoạn mục của các đảo có thảm thực vật che phủ, hồ nước mặn, những đỉnh núi đá vôi nhọn với các vách dựng đứng nhô lên trên biển. Đặc biệt, nét đẹp tự nhiên không bị tác động.
"Vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được xem là bảo tàng địa chất, chứa đựng những di sản với giá trị nổi bật toàn cầu, nơi chứng kiến những thay đổi đặc trưng trong lịch sử phát triển của Trái đất", Cục Di sản Văn hóa nhận định.
Năm 2013, UBND TP.Hải Phòng lập hồ sơ đề cử Quần đảo Cát Bà là Di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí đa dạng sinh học và hệ sinh thái. Năm 2014, Hiệp hội Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (IUCN) khuyến nghị Việt Nam xem xét khả năng đề xuất nối dài với Vịnh Hạ Long, gộp Quần đảo Cát Bà.
Thực tế, Vịnh Hạ Long được UNESCO hai lần công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới vào năm 1994 và năm 2000. Cảnh quan có nhiều nét tương đồng với Quần đảo Cát Bà.
Tiếp thu khuyến nghị từ chuyên gia, năm 2016, UBND TP.Hải Phòng phối hợp với UBND tỉnh Quảng Ninh xây dựng hồ sơ mở rộng Vịnh Hạ Long sang Quần đảo Cát Bà, và sau đó là hồ sơ Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà với sự hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, và hỗ trợ từ Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam.
Đến năm 2021, Chính phủ đồng ý để Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký hồ sơ đề cử vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà và giao Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam chủ trì, gửi hồ sơ tới UNESCO theo thời hạn quy định.
Theo Dân trí, Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà có 1.133 hòn đảo đá vôi với muôn hình, muôn vẻ (775 đảo đá vôi thuộc vịnh Hạ Long và 358 đảo đá vôi thuộc quần đảo Cát Bà). Nơi đây được bao phủ bởi thảm thực vật phong phú trên mặt nước lấp lánh màu ngọc bích, nước non trùng điệp, thanh bình, những bãi cát trắng mịn, tinh khôi.
Đây là khu vực có mức độ đa dạng cao của châu Á khi sở hữu 7 hệ sinh thái biển - đảo, nhiệt đới, cận nhiệt đới liền kề, kế tiếp nhau phát triển. Đồng thời, nơi đây chứa đựng môi trường sống của nhiều loài động, thực vật quý hiếm. Sở hữu khu rừng trên biển lớn nhất Việt Nam với diện tích hơn 17.000 ha cùng các hệ sinh thái đa dạng, di sản này là điểm cư ngụ của 4.910 loài động thực vật trên cạn và dưới biển.
Trong đó, Voọc Cát Bà là loài quý hiếm, nằm trong danh sách các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất và được ghi vào Sách Đỏ thế giới. Đến nay, còn khoảng 60 - 70 cá thể phân bố duy nhất ở Cát Bà, không còn nơi nào khác trên thế giới xuất hiện loài này.
Vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận tại kỳ họp lần thứ 45 của Ủy ban Di sản thế giới, trở thành Di sản thế giới liên tỉnh, thành phố đầu tiên ở Việt Nam là bài học kinh nghiệm hữu ích trong việc kết hợp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thế giới nói riêng, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh nói chung ở Việt Nam trong những năm tới.
Như Quỳnh(T/h)
