Châu Á đang trở thành "sân chơi" mới cho các băng đảng ma tuý lớn, chủ yếu tập trung phát triển và mở rộng thị trường ma tuý đá, theo CNN.
Sự bùng nổ của các băng đảng ma tuý trong khu vực
Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung đang trở thành nơi sản xuất và phân phối ma tuý đá lớn nhất thế giới. Ảnh: CNN |
Sâu trong rừng rậm ở phía Bắc tỉnh Chiang Mai của Thái Lan, một đơn vị sĩ quan biên giới vũ trang đã bắt đầu nhiệm vụ vào cuối tháng trước khi họ tình cờ gặp một hang động chứa đầy ma túy. Bên trong có hơn 5 triệu viên thuốc methamphetamine (ma tuý đá) - được biết đến với tên địa phương là yaba hay "thuốc điên" - và 145 kg methamphetamine tinh thể được bọc trong túi nhựa lớn.
Bằng một ước tính đơn giản nhất cũng có thể thấy lượng ma tuý chứa trong hang động này trị giá hàng chục triệu USD, theo Văn phòng Ma túy và Tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC). Trung tá cảnh sát Thái Lan Dilok Arinpeng - người chỉ huy đơn vị nói rằng đó là thu hoạch lớn nhất kể từ khi ông tham gia lực lượng.
Trên thực tế, những vụ việc tương tự, những kỷ lục về kho ma tuý được phát hiện đã và đang liên tục bị phá vỡ ở Đông Nam Á - nơi đang đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng ma túy dữ dội nhất thế giới.
Một báo cáo của UNODC được công bố hôm 18/7 cho thấy thương mại ma tuý đá hiện có giá trị từ 30 - 61 tỷ USD mỗi năm ở Đông và Đông Nam Á, Úc, New Zealand và Bangladesh. Con số này từng ở mức 15 tỷ USD hồi năm 2010.
Ma tuý đá đang được bán với giá rất thấp và các vụ bắt giữ dường như làm giảm bớt hoạt động của những kẻ buôn bán ma túy. Mặc dù vậy, những băng đảng ma tuý trong khu vực đang mở rộng thị trường cung cấp sang tận New Zealand. Ông Jeremy Douglas, đại diện khu vực cho các hoạt động tại Đông Nam Á và Thái Bình Dương của UNODC, kêu gọi các chính phủ trên toàn cầu "hãy nhìn vào quy mô và tầm quan trọng" của vấn đề vì nếu không, tình hình sẽ chỉ ngày càng xấu đi.
"Khu vực này đang bị tội phạm có tổ chức sử dụng và lạm dụng để kinh doanh bất hợp pháp", ông Douglas nói. "Không có gì phải bàn cãi khi nói rằng châu Á đã trở thành sân chơi của chúng".
Một cơn bão hoàn hảo
Những băng đảng ma tuý thúc đẩy sản xuất, giảm giá thành và mở rộng thị trường ma tuý đá, gây khó khăn cho cơ quan chức năng. Ảnh: CNN |
Các chuyên gia nói rằng sự bùng nổ trong ngành công nghiệp ma tuý đá tại Đông Nam Á là kết quả của một “cơn bão hoàn hảo” các yếu tố, đã chứng kiến Nhà nước Shan bất hợp pháp của Myanmar nổi lên như một nhà máy sản xuất ma tuý đá của toàn khu vực.
Nhiều lãnh chúa, dân quân và các nhóm phiến quân ở Myanmar đã từ bỏ cuộc đấu tranh ly khai để đổi lấy quyền tự chủ lớn hơn trong những thập kỷ gần đây, chủ yếu là sử dụng quyền tự do đó để hỗ trợ việc buôn bán ma túy. Trong giai đoạn từ những năm 1970 đến những năm 1990, họ thường bán thuốc phiện và heroin, nhưng sau đó đã chuyển sang ma túy đá sau khi nhận ra chúng dễ sản xuất hơn và có thể sinh lãi nhiều hơn, ông Douglas nói.
Quy định lỏng lẻo ở bang Shan, cùng với vị trí ở khu vực biên giới đã cho phép các nhà sản xuất ma tuý đá dễ dàng nhập khẩu các hóa chất cần thiết để chế tạo và phân phối. Các biện pháp kiểm soát rửa tiền được thi hành kém cho phép chúng dễ dàng “làm sạch” hàng triệu USD.
"Vấn đề ma túy leo thang cùng với việc sản xuất các viên thuốc kích thích hướng thần, nước đá (biệt danh của tinh thể ma tuý đá) và hóa chất tiền chất đã bị buôn bán trái phép từ biên giới các nước láng giềng", Tổng thống Myanmar Win Myint nói trong bài phát biểu ngày 27/6 vừa qua. "Mối đe dọa của ma túy đang dần ăn mòn xã hội của chúng ta, hủy hoại cuộc sống của tuổi trẻ cũng như hủy hoại nhân phẩm và tương lai của đất nước", ông nói.
Trong những năm gần đây, một yếu tố khác đã thúc đẩy thương mại ma tuý. Đầu tư vào các đường cao tốc và cầu mới ở Đông Nam Á vốn dùng cho mục đích thúc đẩy buôn bán, trao đổi thực phẩm và quần áo đã được những kẻ buôn lậu tận dụng để nhập khẩu hóa chất và xuất khẩu thành phẩm, John Coyne, cựu giám đốc tình báo chiến lược của Cảnh sát Liên bang Úc cho biết.
Ví dụ như đường cao tốc R3A được mở vào năm 2011, kết nối các phần của Thái Lan với Trung Quốc thông qua Lào. Mặc dù nó được sử dụng để đưa sản phẩm của Trung Quốc đến các thị trường ở miền Nam nhưng kể từ năm 2015, các nhà chức trách cũng bày tỏ lo ngại rằng những kẻ buôn bán ma túy sử dụng nó để di chuyển ma tuý đá.
Tất cả những điều đó kết hợp lại đang tạo ra cái mà UNODC gọi là "thị trường ma tuý đá lớn nhất và năng động nhất thế giới", dẫn đến các vụ bắt giữ ma túy đạt đến mức "không thể tưởng tượng được một thập kỷ trước".
Năm 2018, nhà chức trách đã thu giữ kỷ lục 120 tấn tinh thể và viên thuốc ma tuý đá ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hơn một nửa số vụ này diễn ra ở Thái Lan, nơi chính quyền tịch thu hơn 515 triệu viên ma tuý đá, theo UNODC.
Tuy nhiên, vấn đề không chỉ giới hạn ở Thái Lan. Lào và Malaysia cũng đã báo cáo các vụ bắt giữ phá kỷ lục trong năm 2018. Trong 8 tháng đầu năm 2018, chính quyền Trung Quốc xác nhận sự gia tăng gấp 22 lần các vụ bắt giữ ma tuý đá tinh thể ở tỉnh Vân Nam so với năm 2015.
Giá giảm đến mức chạm đáy
Thái Lan trở thành một trong những thị trường béo bở cho các băng đảng ma tuý. Ảnh: CNN |
Báo cáo của UNODC cho thấy các nhóm tội phạm có tổ chức không chỉ di chuyển lượng ma tuý đá "đáng kinh ngạc" để đáp ứng nhu cầu - họ còn cố gắng tăng nhu cầu, bằng cách làm ngập khu vực với sản phẩm cực kỳ rẻ. Điều đó đã khiến giá ma túy tổng hợp, đặc biệt là yaba, đạt mức thấp lịch sử ở Đông Nam Á.
Thuốc được cho là bán với giá dưới 1 USD, tương đương với giá của một chai bia ở một số vùng taij Thái Lan. Ở thủ đô Bangkok, một viên thuốc yaba có giá khoảng 1,5 USD - cùng mức giá với 20 năm trước.
"Giá là một chỉ số tốt về nguồn cung và điều đó chỉ ra rằng nguồn cung cực kỳ cao", ông Douglas nói. "Sự gia tăng của sản xuất ma tuý đá đang tiếp tục và các nhà máy trên Myanmar cũng hoạt động hết công suất".
Thuốc giá rẻ thường được buôn bán sang Thái Lan, Lào, Trung Quốc và Myanmar. Tuy nhiên các nhóm tội phạm có tổ chức có một nguồn doanh thu sinh lợi hơn. Các tinh thể ma tuý đá tinh khiết cao hơn được đưa đến các cảng và vận chuyển đến những thị trường giàu có hơn như Úc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc.
Trong khi bốn quốc gia này có dân số khiêm tốn, họ chiếm khoảng 1/3 thị trường ma tuý đá ước tính đạt tới 61 tỷ USD, bởi vì người tiêu dùng ở đó trả nhiều tiền hơn để mua thuốc. Một gram tinh thể ma tuý đá được bán với giá khoảng 560 USD tại Nhật Bản và 390 USD tại Hàn Quốc vào năm 2017, theo số liệu của UNODC công bố vào tháng 3/2019. Báo cáo không có số liệu cho Úc và New Zealand. Tại Mỹ, một gram ma tuý đá tinh khiết có giá khoảng 70 USD vào tháng 3/2017.
Trong khi Philippines, Sri Lanka và Bangladesh đã tiến hành các cuộc chiến chống ma túy đẫm máu trong nỗ lực trấn áp vấn đề này, các quốc gia khác đang tập trung vào biên giới và thực thi hải quan. Tuy nhiên, rõ ràng là Thái Lan đã nổi lên như một chiến tuyến thực sự trong cuộc chiến chống lại thương mại ma tuý đá. Vào đầu năm 2019, chính quyền Thái Lan đã bắt đầu một "chiến dịch tăng cường" dọc biên giới phía Bắc của đất nước với Myanmar.
PHƯƠNG PHƯƠNG(Theo CNN)
