Theo TTXVN, ông Andrey Demchenko - người phát ngôn của Cơ quan Biên giới Nhà nước Ukraine - đã thống kê các vụ bắt giữ những người trốn quân dịch trong năm 2023 trong bối cảnh Ukraine chật vật với việc huy động quân thay thế cho những tổn thất trên chiến trường.
“Tổng cộng có 7.700 người tìm cách vượt biên trái phép qua rừng bị bắt giữ trong 11 tháng đầu năm nay”, ông Andrey chỉ ra những người đó đều tìm cách vượt biên tại biên giới với Romania và Moldova. Chỉ có số ít người trốn quân dịch vượt biên sang Ba Lan.
Bên cạnh đó, người phát ngôn Andrey lưu ý có thêm khoảng 3.000 người Ukraine tìm cách vượt qua các trạm kiểm soát bằng cách xuất trình giấy tờ giả mạo, như giấy miễn trừ y tế và giấy chứng nhận khuyết tật – một trong những điều kiện để họ không phải thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Ông Andrey thống kê số lượng nam giới muốn trốn khỏi Ukraine trong năm 2023 ít hơn so với năm 2022, thời điểm lực lượng biên phòng giam giữ từ 80 - 100 người đàn ông mỗi ngày.
Tuy nhiên, người phát ngôn của cơ quan biên giới Ukraine không bình luận về việc liệu các cuộc vượt biên bất hợp pháp có liên quan đến việc huy động lực lượng vũ trang hay không, đồng thời nhấn mạnh mối tương quan duy nhất mà ông có thể nói đến là thời tiết. “Xu hướng các cuộc vượt biên gia tăng ghi nhận khi điều kiện thời tiết thuận lợi. Bởi vì khi trời lạnh và có tuyết, địa hình sẽ trở nên khó để vượt qua và có ít người sẵn sàng vượt biên hơn”, ông Andrey lý giải.
Cơ quan trên cũng phát hiện hơn 220 tổ chức giúp người trốn khỏi Ukraine, trong đó hơn 1.400 đối tượng đã bị buộc tội hình sự.
Mặc dù chính phủ Ukraine không công bố chính thức thương vong trong cuộc xung đột với Nga nhưng Tổng thống Volodymyr Zelensky mới đây đã công bố kế hoạch huy động thêm 500.000 quân để bù đắp tổn thất trên chiến trường. Kiev cũng yêu cầu các nước EU trả lại nam giới trong độ tuổi nhập ngũ đã đi trốn trước đó, đồng thời đề xuất mở rộng độ tuổi nhập ngũ cho nam giới dưới 25 tuổi cũng như nữ giới.
Trong một diễn biễn trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov tiết lộ, Ukraine đang nghiên cứu một cơ sở dữ liệu duy nhất liệt kê tất cả các tân binh tiềm năng, với một hệ thống gửi thông báo nghĩa vụ quân sự kỹ thuật số đã được triển khai.
Theo VTC News, Bộ trưởng đưa ra thông tin trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với đài truyền hình Suspilne, được công bố hôm 24/12 (giờ địa phương). Ông Umerov tiết lộ, quân đội nước này đã phân tích “khoảng 9” cơ sở dữ liệu do nhiều bộ trưởng duy trì để tạo ra một danh sách thống nhất duy nhất về tất cả những người lính nghĩa vụ tiềm năng mà Kiev có trong tay.
“Mọi người chưa không hiểu rõ ai đủ điều kiện, ai là quân nhân, ai là cựu chiến binh. Đó là lý do tại sao chúng tôi đang nghiên cứu cơ sở dữ liệu về lính nghĩa vụ, về cách rà soát họ”, Bộ trưởng Umerov tuyên bố.
Khi được hỏi liệu việc tạo cơ sở dữ liệu có thể dẫn đến việc gửi thông báo nhập ngũ qua điện thoại thông minh hay không, ông Umerov trả lời khẳng định, tiết lộ “các giải pháp kỹ thuật” để thực hiện điều đó đã được triển khai.
Ông Umerov cũng lưu ý rằng cơ chế tuyển quân bắt buộc sẽ áp dụng với ngay cả những người Ukraine đã rời khỏi đất nước trong bối cảnh xung đột với Nga, đồng thời cho rằng những sửa đổi đều nhằm mục đích bình đẳng và công lý. Bộ Quốc phòng Ukraine hiện đang đánh giá “các loại” nhân sự mà họ thực sự cần, bao gồm tất cả nam giới Ukraine trong độ tuổi từ 25 đến 60.
Hiện tại, Bộ đang tìm cách triệu tập tất cả những người Ukraine trong độ tuổi nhập ngũ đến các văn phòng tuyển dụng chỉ để kiểm tra giấy tờ của họ và sau đó cung cấp cho họ nhiều “biến thể” nghĩa vụ khác nhau. “Trọng tâm không phải là trừng phạt một người mà là tạo cơ hội để giải quyết lo ngại về an ninh cho một quân nhân. Đây là mục tiêu của chúng tôi”, Umerov khẳng định.
Bộ trưởng cũng được hỏi về đề xuất, được cho là do quân đội đưa ra, nhằm huy động thêm 450.000-500.000 quân, mà Tổng thống Volodymyr Zelensky tiết lộ lần đầu trong phiên hỏi đáp gần đây. Ông Zelensky nói đã bác bỏ đề xuất này và yêu cầu quân đội đưa ra giải thích chi tiết hơn. Ông Umerov không nói rõ liệu yêu cầu này có thực sự được đưa ra hay không, chỉ nói rằng luật về vấn đề này đang được thực hiện với các chi tiết dự kiến sẽ được công khai trong “những ngày tới”.
Các nhận xét của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine được đưa ra trong bối cảnh lo ngại rằng Kiev sẽ tăng cường hơn nữa hoạt động tuyển quân ép buộc trong nỗ lực bù đắp cho những tổn thất nặng nề của cuộc phản công chưa thành công giữa năm 2023 trên chiến trường với Nga. Chế độ tòng quân được cho là ngày càng trở nên ráo riết ở Ukraine.
Hôm 23/12, Nazariy Kishak, một sĩ quan quân đội Ukraine và cựu cố vấn hội đồng thành phố, tuyên bố nước này sắp dựng các rào chắn xung quanh các thành phố và giữa các khu vực với mục đích bắt những người trốn quân dịch.
Thùy Dung (T/h)
